HAI CÁI LỖ ĐẠN Ở CỬA BẮC THÀNH HÀ NỘI CŨ

Một ngày Hà Nội, lẩn thẩn dạo phố Phan Đình Phùng, tự dưng đứng trước Cửa Bắc thành HN cũ. Ngắm rồi chợt nghĩ, lại cũng nghĩ rất chi là lẩn thẩn.
Có một câu chuyện khá xưa, nay cần kể lại kẻo lớp trẻ sau này không biết.
Mà chẳng cứ trẻ, già mà thờ ơ vô cảm thích ra oai bắn súng lục vào lịch sử thì cũng cóc thèm biết.
Ấy là ; Sau khi Cửa Bắc thành Hà Nội ăn phải 2 con đạn đại bác của thực dân Pháp, binh tướng Nhà Nguyễn với thần công khấn vái  đốt đít, với súng hỏa mai gươm dáo anh dũng tử thủ theo thành, thì mất thành mất nước. Nhân tiện kể thêm là giặc Phú Lang Sa còn biết dùng chiêu mua chuộc các chú khách ba tàu buôn bán ở vùng kẻ chợ làm nội gián trong cuộc chiến đánh thành.
Cửa Bắc mang 2 vết đạn đến giờ còn đó như một bài học trực quan về lịch sử.
Nhưng chuyện là, ngay sau lúc mất thành, một sáng mai ra, dân tình thấy cái lỗ đạn bên dưới đã bị vôi vữa lấp lại. Hôm sau , lại thấy bị đục ra. Hôm sau nữa lại thấy lấp lại kèm theo một áng văn thơ minh định rằng phải xóa đi cái nỗi nhục mất nước hiện hình trong vết thương đạn ấy của thành. Lại hôm sau nữa, cái vết thương-đau ấy lại bị khoét ra với một áng thơ-văn yêu nước lý sự rằng phải để nguyên dấu tích đấy mà khêu gợi lòng căm thù giặc mà kích động lòng yêu nước của dân. Lại hôm sau nữa nữa, lại khoét ra, lấp lại, lại thơ văn bút chiến cò cưa bất phân sai đúng thắng bại. Lâu rồi, chán chả biết final ra sao, cũng chẳng có comment nào lưu trong sử sách để rõ ràng một thái độ của kẻ sỹ Bắc thành với thực trạng mất nước.
Cái buồn mà cười thứ nhất : vì một hoàn cảnh nghèo nàn bó tay.com mà cái bác "lấp" không có nổi cái thang mà lấp cả cái vết đạn trên cao, thành ra sĩ khí nửa vời, lực bất tòng tâm, chỉ sinh ra hậu quả mà không kết quả nào cho ra tấm ra miếng để đời.
Cái buồn thứ hai mà không cười được : bác "lấp" và bác "khoét" xoay ra cãi nhau dù rằng cãi rất chi là trí thức bằng ngôn ngữ văn học ( dòng yêu nước hẳn hoi ). Hai bác cứ lấp khoét cãi nhau, tây nó chẳng thèm biết, triều đình bù nhìn cũng chẳng bõ quan tâm.Chỉ dân mình là uất ức ngác ngơ lâu ngày : quên. Hóa bùn.
Chỉ còn trơ lại đó một vết thương để đời nhưng là một bài học lịch sử mãi mãi còn nguyên giá trị răn dạy.
Hiền tài nguyên khí quốc gia không phò minh quân giúp nước , mà chỉ để tạc danh trên bia đá bắt "cụ bà" rùa hồ HK cõng trên lưng,  thì chỉ còn mỗi cái tích sự cho con cháu khoa bảng đời @ nó vào sờ nhẵn đầu mỗi vụ thi cử nặng mùi thành tích ( cho quan đốc học )  và mê tín tử vi bói toán ( cho phụ huynh ).
Thời buổi này, nếu không chấn hưng để có thực lực thì cái sự học làm quan nó thành ra quan liêu quan tham trong khi dân nước cần những khối óc bàn tay làm ra sản phẩm có giá trị đích thực.
Cái sự cãi nhau của hai bác sỹ phu ấy nó có phải là gene trội của dân mình không mà sao thấy di truyền bảo thủ đến tận giờ. Sự kiện, nguy cơ thì kẻ thất phu cũng nói được vanh vách, mà sao kẻ trên người dưới, nội địa hải ngoại, kẻ giàu người nghèo..., túm lại là dân mình sao cứ loay hoay nghi kỵ đối phó tranh khôn tranh dại với nhau mà thiếu hẳn đi một cái keo sơn gắn kết. Kẻ ngoại bang và lớp trẻ nó cười vào mũi.
Chẳng nhẽ cái phúc phận dân nước mình chỉ có thế, chỉ đến thế.
Còn lại mỗi hình ảnh người mẹ bồng con đứng dưới chân thành mà như vọng phu hóa đá.